Onze aanpak
We organiseren onze acties in zes thematische werkagenda's:
Werkagenda's:
Bio-economie
Circulair Bouwen
Chemie/Kunststoffen
Maakindustrie
Voedselketen
Waterkringlopen
Zeven hefboomwerkingen zorgen voor extra ondersteuning:
Hefboomwerkingen:
Beleidsinstrumenten
Circulair aankopen
Communicatie
Innoveren & Ondernemen
Financiering
Jobs & Vaardigheden
Onderzoek
Wat, waarom en hoe?
Waarom gaan we voor een circulaire economie?
Toekomstbeelden 2050
Hoe zien we onze circulaire toekomst?
Over onze aansturing
Wie stuurt wat bij Vlaanderen Circulair?
Circulair bouwen leeft!
maandag 19 februari 2024
Het Community Event Werkagenda Circulair Bouwen is het bewijs! Het event op 1 februari in Gent was in een mum van tijd volzet. OVAM, Embuild Vlaanderen en Vlaanderen Circulair kozen ervoor het event open te stellen voor iedereen, en niet alleen voor hen die al actief waren in de Green Deal Circulair Bouwen. Een goede beslissing, want ondanks de boerenprotesten op de Ring van Gent zat de zaal in het VAC helemaal vol. Het was fijn om iedereen uit de Green Deal terug te zien en ook heel veel nieuwe gezichten te verwelkomen.
De dag startte met een verwelkoming door de trekkers van de werkagenda, Embuild Vlaanderen en de OVAM en een kadering binnen het hele partnerschap van Vlaanderen Circulair. In de zes werkagenda's - waarvan circulair bouwen er één is - worden knelpunten aangepakt. In cocreatie wordt er samengewerkt met overheid, ondernemers, non-profit sector, kennisinstellingen en financieringssector om de transitie naar de circulaire economie in Vlaanderen te versnellen.
1 jaar Werkagenda Circulair Bouwen levert een indrukwekkende reeks resultaten op
De trekkers van de acties in de Werkagenda Bouw zaten niet stil in 2023. Tien realisaties van het afgelopen jaar worden op een rij gezet. Zo is er het baanbrekend werk dat werd verricht rond het bouwwerkpaspoort en rond een afsprakenstelsel om de digitale uitwisseling van data over materialengebruik mogelijk te maken. In het kader van TOTEM kan je binnenkort de milieu-impact van je gebouw benchmarken ten opzicht van een aantal referentiewaarden. Een expertenpool biedt sinds vorige zomer ondersteuning aan lokale besturen die circulariteit willen meenemen bij het verlenen van vergunningen. Recyclageroutes voor niet-steenachtige bouwmaterialen werden in kaart gebracht, en manieren voor het retourneren en infiltreren van bemalingswater. Er is vanaf nu een dataplatform om te documenteren hoe circulaire bouwtrajecten in realiteit verlopen. MASCO staat in de steigers, een aangepast financieringsmodel die niet alleen de investeringskost maar ook de circulaire waarde meeneemt. Onderwijs- en bouwprofessionals kwamen samen om kennis en inzichten uit te wisselen. En een laagdrempelige checklist is voortaan voorhanden voor opdrachtgevers en architecten die toekomstgericht willen bouwen.
Circulair bouwen: tijd voor de sprong voorwaarts
Vanuit de Werkagenda worden ook zeven versnellers naar voren geschoven om circulair bouwen wind in de zeilen te geven. Een sterker verplichtend kader kan circulaire praktijken versneld ingang doen vinden. Te onderzoeken pistes zijn oa. de integratie van BIM in het milieuvergunningsproces en de invoering van een bouwwerkpaspoort en een voetafdrukberekening voor nieuwe gebouwen. Er is nood aan prestatiecriteria, binnen bv. de EU Taxonomieverordening en GRO, om de circulariteit van bouwpraktijken, producten en materialen objectief te meten. Zo dragen we ook bij aan een helder kader voor financiers die willen investeren in circulair bouwen. Hergebruik kunnen we versnellen via een platform dat de reeds actieve Vlaamse spelers samenbrengt en via een technisch kwaliteitskader. Beleid, fiscaliteit en financiering dienen meer afgestemd te worden op alternatieve woonvormen die bijdragen tot betaalbaarheid (zoals coöperaties of Community Land Trust). Circulaire bouwprofessionals veranderen best de woordenschat aan de behoeften van klanten en financiers. Zo zegt circulair een opdrachtgever misschien weinig, maar veranderingsgericht wel. Circulariteit hoort thuis in alle opleidingen en de overheid moet nog meer het goede voorbeeld geven wanneer ze zelf bouwt of renoveert.
bekijk de presentatie The circular value institute
Panelgesprek - Circulair bouwen, modewoord of menens?
In het panelgesprek gemodereerd door Rik Neven (zaakvoerder Palindroom) met Martha Vandermaesen (adviseur circulaire economie Democo), Wim Pieters (CEO CIRCL) en Yves Biesmans (CEO Tectum Group), Werner Annaert (Administrateur-Generaal OVAM) en Marc Dillen (Directeur-Generaal Embuild Vlaanderen) gaat het er geanimeerd aan toe door enkele tegenstrijdige meningen, ook bij het publiek.
Het panelgesprek belicht alvast een duidelijk generatieverschil. Op de vraag hoe goed de Vlaamse bouwsector scoort op het vlak van circulariteit geven de jongere panelleden een beduidend lagere score dan zij die al jaren aan de weg timmeren. Deze laatste kijken terug op het vele werk dat ondertussen is verzet in de bouwsector en verkiezen positieve incentives om iedereen mee te krijgen. De jongere generatie vindt dat allemaal nog veel te weinig en te traag. Om de ambities richting 2030/2050 te kunnen waarmaken zien zij een grotere slaagkans door in te zetten op meer dwingende maatregelen.
Zo vindt Yves Biesmans de kostprijs heel belangrijk in het circulair bouwen-verhaal, en hij is daarmee niet de enige.
“Pas als de bouwheer circulair kan bouwen tegen de juiste kostprijs komt er een echte doorbraak.”
Zowel Martha, Yves als Wim zijn 100% voorstander van subsidies maar dan enkel voor duurzame maatregelen. Ook de voorbeeldfunctie van de Vlaamse overheid kan volgens hen beter.
“De overheid moet circulair bouwen integreren in alle overheidsbestekken en ondersteuningsprogramma’s.”
“Waarom niet meteen de verantwoordelijk verschuiven? Als je als aannemer of bouwer iets plaatst en daarbij de verantwoordelijkheid krijgt om dat later opnieuw te verwerken, dan denk je wel eens dubbel na welk materiaal je gebruikt."
Boeiende uitleg over financiering, digitalisering en skills
Na de pauze delen drie interessante keynote speakers enkele boeiende inzichten.
Chris Van de Voorde, CEO van JuuNoo, vindt MASCO de oplossing om circulaire producten te financieren. Hij werkt een innovatieve aanpak uit om de circulaire waarde van materialen te bepalen en onderstreept het belang van samenwerken om vlugger verder te komen op het vlak van circulair bouwen.
Niki Cauberg, Head Digital Construction Buildwise, vertelt over het enorme potentieel van digitalisering om circulaire transitie te stimuleren. Dat is iets wat ze nu in het Living Lab Digital4Construction onderzoeken. Het BIM-model is een 3D-representatie van een gebouw én een volledige databank waaraan je allerlei bouwparameters kan toevoegen. Wordt het gebouw later afgebroken, dan weet je goed welk materiaal erin zit en kan je dat circulair hergebruiken.
Cornelia Vandenberghe, Hefboomtrekker Jobs&Skills en beleidsmaker bij Dep Werk en Sociale Economie, toont aan dat een op de vier jobs invloed zal ervaren van de groene transitie, vooral in de bouw. Overheid en onderwijsaanbieders hebben een centrale rol te spelen in het ontwikkelen van essentiële groene vaardigheden.
Namiddagsessies bouwen voort op deze waardevolle input
In de namiddag werken de deelnemers actief mee aan de invulling van de werkagenda. In twee keer vier parallelle sessies proberen ze samen tot oplossingen te komen voor de uitdagingen die er zijn.
Dit zijn de sessies:
Bouwwerkpaspoorten ter ondersteuning van circulair bouwen
We ontwikkelen een Open Standaard voor een bouwwerkpaspoort waarin wordt opgenomen welke materialen er in het gebouwde patrimonium zitten.
Hoe versterkt circulariteit alternatieve eigenaarschapsmodellen en omgekeerd?
We gaan na welke alternatieve eigenaarsmodellen circulaire (ver)bouwtechnieken kunnen versterken en financieel haalbaar maken.
Circulaire gebiedsontwikkeling in steden en gemeenten
Door aandacht te schenken aan een efficiënt gebruik van ruimte komen we tot circulaire gebiedsontwikkeling en ondersteunen we lokale overheden om hier sterker in te staan.
BEKIJK DE PRESENTATIE klimaatbestendige omgeving
BEKIJK DE PRESENTATIE Oosteroever circulair district
Bekijk de presentatiE Gespreksleidraad circulariteit
Circulair ontwerpen van bouwwerken
Al vanaf het ontwerp van het gebouw moet worden uitgegaan van circulaire principes. Via tools, opleiding en sensibilisering boosten we veranderings- en toekomstgericht bouwen.
Bouwwerken met minder milieuimpact dankzij onder meer het M-peil
We willen de instrumenten die de milieu-impact van (ver)bouwen in kaart brengen verder ontwikkelen.
Bekijk de presentatie M-peil
BEKIJK DE PRESENTATIE Leemsteen
BEKIJK DE PRESENTATIE Circulair beton
Hoe nieuwe samenwerkingsmodellen in de bouw bijdragen aan circulariteit?
We gaan na hoe nieuwe rollen en samenwerkingsvormen bijdragen tot een efficiënter en duurzamer beheer van materialen, producten en gebouwen.
bekijk de presentatie circulaire sloopteams
Hoe de circulaire economie binnenbrengen bij bouwprofessionals?
Welke acties ondernemen we om circulaire kennis en competenties binnen te brengen in het onderwijs en de werkvloer?
Hoogwaardige recyclage en hergebruik van bouwmaterialen
We willen meer recyclage van niet-steenachtige materialen en meer hergebruik.
bekijk de presentatie
BEKIJK DE PRESENTATIE van Dreso
Vandaag is alvast duidelijk geworden dat de toekomst van circulair bouwen vorm begint te krijgen. Samen banen we de weg naar een meer milieubewuste toekomst.
Volg ons
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
