Op deze pagina
De voorbije jaren werden verschillende acties genomen en initiatieven op poten gezet rond de circulaire voedselketen. We brengen er enkele voor het voetlicht:
Circulaire landbouw
Dit initiatief kadert in het Vlaams landbouwakkoord van 15 februari 2024. Hiermee wil de Vlaamse Regering circulaire landbouw nog meer stimuleren, onder andere via samenwerking tussen niet-grondgebonden en grondgebonden landbouwers.
Tijdens het traject willen we een definitie van circulaire landbouw ontwikkelen die door álle betrokkenen wordt ondersteund en gedragen. Daarnaast willen we concrete acties en beleidsmaatregelen kiezen om in de landbouw aan de slag te gaan met circulariteit.
Onze doelstellingen:
- Kringlopen (van voedingsstoffen) sluiten
- De afhankelijkheid van externe inputs verminderen
- Het verlies van biogrondstoffen vermijden
- De landbouwbodem gezonder maken
- Landbouwers kansen bieden als ‘klimaatslimme’ grondstofleveranciers
- Zorgen voor een samenhangend beleid en beleidsafstemming
Fysieke biomassahub
Een biomassahub uitbouwen om (groene) verse reststromen te verwerken tot nuttige eindproducten. Met een focus op primaire verwerking omdat daar het grootste potentieel zit.
- Economische haalbaarheid – Kun je in Vlaanderen een biomassahub opzetten om groente- en fruitreststromen hoogwaardig te benutten, en loont zo’n model economisch? KU Leuven berekende in opdracht van ILVO/B2BE Facilitator twee cases en bracht de voorwaarden in kaart om tot een interessant economisch model te komen. Lees het rapport.
- Wetgevende kaders – Wetgeving is een van de grootste belemmeringen om een biomassahub op te starten. We stelden een gids samen om meer inzicht te bieden in regels en de uitdagingen die ermee gepaard gaan. De gids is een initiatief van de B2BE Facilitator bij ILVO en werd uitbesteed aan Möbius. Die bracht de relevante wetgeving rond biomassahubs in Vlaanderen in kaart, met focus op opstart en werking van een biomassahub. Check de studie.
In de projectgroep: ILVO, VLAIO, Boerenbond, VBT.
Overzicht belemmerende wetgeving
De voedselketen loopt bij circulaire initiatieven tegen wettelijke en administratieve belemmeringen aan. We maakten een overzicht van de struikelblokken en kaartten ze aan bij het bevoegde beleid om ze op te lossen.
We lanceerden hiervoor in 2024 een breed onderzoek met de vraag om belemmeringen te identificeren die een circulair voedselsysteem in de weg staan. Er reageerden 34 mensen die in totaal een 50-tal belemmeringen benoemden. Voor een aantal daarvan contacteerden we de verantwoordelijke administraties; voor andere schepten we helderheid in deze blog.
In de projectgroep: Fevia, Boerenbond, BFA, VB
Circulaire criteria in bestekken
De Vlaamse overheid en de Nederlandse Rijksoverheid ontwikkelden de MVOO-criteriatool om aankopers te ondersteunen. Vóór de publicatie van die tool hielden we een overleg om zeker te zijn dat ook circulaire criteria worden aangeboden bij aankopen van voedsel en catering.
De online tool bundelt voorwaarden voor maatschappelijk verantwoorde overheidsopdrachten (MVOO). Met de tool maak je makkelijker bestekken op om voeding en catering duurzaam aan te kopen. De tool wordt ook regelmatig bijgewerkt om hem up-to-date te houden.
We overlegden ook met de aankoopdienst van steden en gemeenten én met het Facilitair Bedrijf om de lijst met circulaire criteria uit te werken en te integreren in de tool.
Kennis verhogen
Opleiding: Profiteer van de circulaire voordelen in de voedingsindustrie. Een traject waarin je leert hoe je grondstoffen zo hoogwaardig mogelijk inzet. Met de nadruk op circulair omgaan met organische grondstoffen, energie, water en verpakkingen. Voor elk van die stromen kan de impact nog fors verkleind worden. Er zijn best practices beschikbaar en de uitrol via een pilootproject is een haalbare eerste stap.
De opleiding circulaire economie in voedingsbedrijven vond twee keer plaats. Telkens gingen een zestal voedingsbedrijven aan de slag met een eigen pilootproject.
“De opleiding had absoluut een toegevoegde waarde voor onze organisatie. De aangereikte modellen en kapstokken waren zeer overzichtelijk zodat ik er in de toekomst nog vaak op ga terugvallen. Daarnaast vond ik de interactie met andere bedrijven over hun circulaire initiatieven – brainstorm, feedback, discussiemoment – erg interessant.” – Tibo Van Hecke, Product Development & Support Manager bij Vandemoortele
“Er werd op een heldere manier een goed inzicht gegeven over dit voor ons wat ‘wazige begrip’. Overzichtelijk gebracht en inspirerend!” – Ivan De Keyser, directie Breydel
Circulair culinair atelier voor Smaakhaven
De Smaakhaven – het toekomstige uitstalraam van culinair Vlaanderen – wil nagaan welke impact circulariteit zal hebben op de keuken van morgen. Tijdens de werksessie doken foodprofessionals, architecten en fans van duurzame voeding in de principes van een circulair voedselsysteem. Ze gingen na hoe je die principes kunt opnemen in een vernieuwend, duurzaam keukenontwerp voor de toekomstige Smaakhaven. Werp een terugblik op het VOORPROEF-evenement.