Visual WA maak

Circulaire maakindustrie in Vlaanderen

De maakindustrie heeft het de voorbije jaren zwaar te verduren gehad. Coronacrisis, oorlogen en verstoringen in de toeleveringsketen. Stijgende inflatie, hoge grondstofprijzen en dure leningen.  

De omstandigheden heb je niet altijd in de hand, de manier waarop je ermee omgaat wel. Daarom moeten we een ambitieus toekomstbeleid uittekenen voor een sterke, weerbare maakindustrie. Zo ziet de fabriek van morgen eruit: 

  • Ze verbruikt minimaal energie en niet-hernieuwbare grondstoffen. 

  • Ze produceert duurzaam en waar mogelijk circulair.  

  • Ze maakt producten met een hoge toegevoegde waarde. 

  • Ze speelt flexibel in op veranderende vragen en situaties.  

  • Ze heeft goed opgeleide medewerkers en zorgt voor kwaliteitsvolle jobs.  

  • Ze innoveert met oog voor mens, milieu en rendement.  

Een verhaal van kansen

textiel maak

Een verhaal van kansen

Onze ambitie? Tegen 2030 zou meer dan de helft van de Vlaamse maakbedrijven met minstens 10 werknemers (in de gewone en sociale economie) actief aan de slag moeten zijn met circulaire strategieën. Zo kunnen ze dezelfde of meer waarde bieden met minder materiaalverbruik en een lagere impact op de omgeving.  

We hebben volop troeven in huis om een circulaire koploper te worden. De maakindustrie is hier stevig geworteld. De sociale economie die ermee samenwerkt is goed uitgebouwd. We hebben sterke kennisinstellingen en een uitgebreid logistiek netwerk. Er zijn veel burgerinitiatieven en organisaties die nu al inzetten op circulaire strategieën. Er is een vrij breed netwerk van ophaling en sortering en onze markt is toegankelijk.  

Focus en aanpak van de werkagenda 

Uit een studie die werd uitgevoerd vóór de oprichting van de werkagenda, kwamen vier veelbelovende waardeketens naar voren die rijp zijn voor de omslag naar een circulaire economie – en waar de economische en ecologische kansen het grootste zijn: 

  1. Machines en professionele elektronica 

  2. Tapijten en technisch textiel 

  3. Consumentenelektronica & ICT (inclusief batterijen) 

  4. Consumententextiel 

Deze krijgen extra aandacht, maar sluiten andere waardeketens in de maakindustrie natuurlijk niet uit. Onze aanpak is tweeledig:  

  • We stellen samenwerking binnen de waardeketens centraal. De omslag naar een circulaire economie vraagt samenwerking tussen bedrijven. Onder andere om behoeften anders in te vullen via circulaire businessmodellen, en om eigenaarschap en verantwoordelijkheid te delen bij gebruik of hergebruik van producten. 

  • We mikken op een breide verspreiding van circulaire principes onder Vlaamse maakbedrijven – van kmo’s tot grote ondernemingen. Bedrijven die al geëxperimenteerd hebben, krijgen ondersteuning om op te schalen. We verbeteren de circulariteit van bestaande waardeketens zoals machinebouw en textiel. En we trekken nieuwe activiteiten aan in de binnenste cirkels van de circulaire economie: herstellen, hergebruiken, hermaken.  

tools

Werkpaden  

Om onze ambities waar te maken, bouwen we aan acties die liggen op concrete ‘werkpaden’. Dit zijn de belangrijkste stappen die we moeten zetten om die circulaire omslag te realiseren. Werkpaden zijn ofwel geënt op circulaire strategieën, zoals de levensduur van producten verlengen, ofwel op acties die de transitie aanjagen, zoals circulaire aankopen bevorderen of inzetten op aangepaste jobs en skills.  

Samen met de trekkende organisaties selecteerden we voor 2025-2026 enkele werkpaden die we met verhoogde focus aanpakken, we deden dit per waardeketen. De acties daaruit ondersteunen we vanuit de werkagenda als complementaire aanvulling op de eigen werking van de sectorfederaties, kennisinstellingen, overheden en bedrijven zelf. 

Overzicht van focus werkpaden

Elektro

  1. We werken (mee) richting een aangepast beleidskader voor een opschaling van herstel van elektro in Vlaanderen​.
  2. Opschalen en inbedden van herstelactiviteiten van (klein) elektro in de Vlaamse economie.
  3. Verhogen van de toegang tot feedstock voor maakbedrijven.

Textiel

  1. Verder onderzoek opzetten om hefbomen te vinden die negatieve perceptie en gevoeligheden verminderen.
  2. Benodigde essentiële vaardigheden voor herstel van textiel structureel verankeren in ervaringsgericht opleidingsaanbod.
  3. Voorbereiden op de UPV Textiel en sturen richting herstel en hergebruik.
  4. Voorbereiden op het invoeren van het verbod op vernietiging van onverkochte kledij.

Hout & meubels

  1. Ondersteunen bij vormgeven van kader voor een productenpaspoort voor specifieke stromen.
  2. Samenwerking met ketenpartners met een UPV voor meubels indachtig.
  3. Aanreiken van voorbeeldbestekken en een kader met product specifieke aankoopcriteria.

Over de waardeketens heen

  1. Inzetten van digitale hulpmiddelen voor een circulaire economie. 

  2. Engageren van een breed netwerk aan partijen richting circulair ondernemen via communicatie, netwerking, kennisdeling en opleiding​.

  3. Een evoluerend instrumentarium aan steunmechanismen die aanknoopt op noden in de markt. 

  4. Faciliteren van dialoog tussen aankopers en aanbieders.

Meewerken aan acties?

Wil jij je schouders zetten onder een van onze acties? Of wil jij zelf een actie op poten zetten in samenwerking met de werkagenda? Laat het ons hier weten!

Laat hier in detail weten aan welke actie je graag wilt bijdragen en op welke manier. Dit kan gaan van meewerken als case tot bijdragen aan events of nieuwe tools.
Laat hier in detail weten aan welke actie je graag op poten wilt zetten en op welke manier dit bijdraagt aan de doelstellingen van de werkagenda. Geef aan welke ondersteuning je wenst in bijvoorbeeld communicatie of partners om samen te werken.
Blijf op de hoogte
Wil je op de hoogte blijven van het laatste circulaire nieuws? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief.