
Kruimelpad
Veel organisaties bieden voeding aan voor personeel, bezoekers of patiënten. Als aankoper ligt de milieu-impact daarvan voor een groot deel in jouw handen. Door slim te kiezen help je bovendien om voedselverspilling tegen te gaan.
Je kunt ook een positief verschil maken met eerlijke prijzen en door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te schakelen. Tot slot kan jouw keuze mensen bewuster maken van duurzame en gezonde voeding.
Van plan om je voedingsaanbod een circulaire duw te geven? Denk goed na over de communicatie. Hoe beter je erover communiceert, hoe meer mensen de betere keuze maken.
Circulaire strategieën

Doelstelling 1: minimaliseren van de hoeveelheden
Als je voedingswaren koopt: let op portiegrootte, hoeveelheden en vervaldatums.
Als je diensten koopt: vraag om maatregelen tegen voedselverlies te nemen, te meten, rapporteren en bij te sturen.
Meten is cruciaal. Verzamel gegevens om de verspilling in kaart te brengen en bekijk ze kritisch. Maak een onderscheid tussen afval tijdens bereiding, bedorven voedsel en tafelrestjes. Die informatie is de basis voor je actieplan.
Beter voorkomen dan genezen. Stem wat je koopt zo goed mogelijk af op het echte verbruik. Blijft er toch nog voedsel over? Probeer het zo goed mogelijk te verwerken: restjes in gerechten voor de volgende dag, bereide maaltijden meegeven aan klanten of personeel, platforms zoals Too Good To Go inschakelen ...
Tip: je kunt restjes ook gebruiken als dierenvoeding.
Check de Leidraad Voedselverlies bij overheden met clausules die je kunt opnemen in je dienstverleningscontracten.

Doelstelling 2: minimaliseren van de milieu-impact
Beperk voedselverlies – Verwijs naar de regelgeving rond eenmalige verpakkingen, vooral voor producten zoals broodjes en salades. Hou rekening met richtlijnen voor verpakkingen die in contact komen met voedsel.
Zet de knip in energie-, water- en gasverbruik – Ga voor lokale en seizoensgebonden producten: die verbruiken minder bij productie en vervoer. Let ook op verwerking en bewaring na levering, want ook die beïnvloeden het verbruik. Goed om te weten: de wet op overheidsopdrachten geeft de voorkeur aan lokale leveranciers.
Verbeter de balans tussen eiwitbronnen – Een beter evenwicht tussen dierlijke, plantaardige en microbiële eiwitten heeft een positieve invloed op milieu en gezondheid.

Doelstelling 3: verlengen van de houdbaarheid
Maak duidelijke afspraken met je leverancier over de houdbaarheid van producten.
Kies voor producten met een langere houdbaarheid om voedselverlies terug te dringen.
Verbeter bewaarmethoden om verspilling tegen te gaan.
Overweeg ingeblikte producten in plaats van verse: voeding in blik heeft meestal een langere houdbaarheid.

Doelstelling 4: potentieel hergebruik van product of component maximaliseren
Hou rekening met de samenstelling van producten en vermijd ingrediënten of producten met een negatieve milieu-impact. Biolabels en labels zoals MSC, ASC, RSPO helpen je om duurzame keuzes te maken.
Zet circulaire verdienmodellen op. Ga na of je kunt samenwerken met bedrijven voor wie jouw bereidingsafval mogelijk een grondstof is. Denk aan sinaasappelschillen om zeeparoma’s te maken, of koffiegruis om paddenstoelen te kweken. Zo verminder je afval en zet je stappen in de circulaire richting.

Doelstelling 5: potentieel hergebruik van materiaal maximaliseren (recycleerbaarheid)
Verzamel en verwerk voedselafval efficiënt, bijvoorbeeld via vergisting of compostering.
Zet in op gescheiden inzameling en zorg ervoor dat voedselafval duurzaam wordt verwerkt, bijvoorbeeld door het om te zetten in biogas of hoogwaardige compost.
Leg contractuele afspraken vast voor recyclage van afvalstromen zoals plastic verpakkingen en blikjes. Werk samen met erkende recyclers zodat materialen correct worden gerecycleerd en hergebruikt.
Kies voor duurzame en biologische ingrediënten die niet toxisch zijn. Vermijd schadelijke chemicaliën en moedig leveranciers aan om milieuvriendelijk te produceren.
Zet circulaire verdienmodellen op door samen te werken met bedrijven voor wie jouw voedselafval mogelijk een grondstof is voor nieuwe producten. Bijvoorbeeld koffiegruis om biobrandstof te produceren.
Criteria voor aankoop van voeding en vendingmachines
Deze tools zetten je goed op weg:


Labels
Het ene label is het andere niet. Kijk kritisch naar de labels die je vraagt en of ze wel aansluiten bij de opdracht. Er moeten ook genoeg producten beschikbaar zijn die aan de gevraagde labels voldoen.
Ook belangrijk: toon aan dat gelijkaardige producten met vergelijkbare duurzaamheidskenmerken aanvaard kunnen worden.
Tip: de federale overheid heeft in 2019 verschillende keurmerken beoordeeld in het kader van de regelgeving voor overheidsopdrachten.