
Kruimelpad
Veel van onze goederen komen aan in verpakkingen van allerlei formaten. In België kwamen in 2019 maar liefst 750.000 ton bedrijfsverpakkingen op de markt – een enorme impact op het milieu. Het goede nieuws? Herbruikbare verpakkingen worden steeds populairder. Door goed na te denken kun je hier echt een verschil maken.
De Green Deal Anders Verpakt wijst de weg. Sinds 2021 creëert die een voedingsbodem om het vermijden en hergebruiken van verpakkingen kracht bij te zetten. Zo verschuift de aandacht van inzameling en recyclage van wegwerp naar vernieuwende distributie- en consumptiemodellen. Een missie die vraagt om samenwerking in de hele keten, waaronder ook aankopers.
Circulaire strategieën

Doelstelling 1: totale hoeveelheid materialen verminderen
- Is verpakking nodig? Natuurlijk moeten goederen beschermd zijn, maar vraag je af of je echt elke laag verpakking nodig hebt. Laptops kunnen in draagtassen worden geleverd, goederen in bulk hoeven niet individueel verpakt te worden.
- Herbruikbare verpakking: vraag in je bestek om verpakkingen die meermaals gebruikt kunnen worden. Dit kan gaan om dozen, containers voor ophaling, maar ook om de verpakking rond de producten zelf. Idealiter neemt de leverancier ze terug voor hergebruik.
- Minimaal gebruik van materialen in ontwerp: de afmetingen van verpakkingen moeten afgestemd zijn op wat erin zit. Zo vermijd je overbodig materiaal en transport van lege ruimte.

Doelstelling 2: niet-hernieuwbare virgin input verminderen
- Meer gerecycleerd: praat met leveranciers over wat mogelijk is qua gerecycleerd materiaal. Maak een onderscheid tussen materiaal van consumenten en van fabrieken.
- Meer biobased: papier, karton of bioplastic zijn vaak een goed alternatief voor traditioneel plastic. Let wel: hergebruik is cruciaal omdat productie en transport energie-intensief zijn.
- Logistiek optimaliseren: stel eisen aan transport (voertuigen, aantal leveringen, routes ...).

Doelstelling 3: potentieel hergebruik van product(onderdelen) maximaliseren
- Standaard ontwerp: gestandaardiseerde verpakkingen zijn praktisch voor logistiek en hergebruik. Zorg wel dat ze passen bij de inhoud.
- Terugname regelen: zet in je contract dat de leverancier verpakkingen terugneemt voor hergebruik.
- Slimme logistiek (reversed logistic): als je leverancier oude producten ophaalt, laat hem die dan meenemen in de lege herbruikbare verpakking.

Doelstelling 4: potentieel hergebruik van materiaal maximaliseren
- Terugname en recyclage: vraag dat de leverancier verpakkingen terugneemt voor recyclage. Je kunt ook zelf een contract met een erkende ophaler afsluiten. Eis garanties voor hoogwaardige recyclage.
- Giftige stoffen vermijden: toxische stoffen zoals inkt en weekmakers bemoeilijken recyclage. Let op bij verpakkingen van buiten de EU: daar geldt de REACH-wetgeving niet altijd.
- Inzicht in materialen: kies voor verpakkingen van één materiaalsoort of onderdelen die makkelijk te scheiden zijn (niet gelijmd of geniet). De samenstelling staat best vermeld op de verpakking.
Criteria
- Vlaamse Overheid: generiek criterium verpakkingen
- Federale criteria kartonproducten: overzicht van keurmerken en milieumanagementsystemen voor karton en papier
- MVOO-criteriatool: duidelijk omschreven eisen en gunningscriteria
- OVAM: regelgeving voor verpakkingen die in contact komen met levensmiddelen, plus wetgeving voor drank-en voedselverpakkingen voor eventorganisatoren en lokale besturen