De groeiende toerismesector biedt economische kansen maar brengt ook milieueffecten met zich mee. Toerisme heeft impact op natuur, infrastructuur en lokale gemeenschappen, waardoor doordachte duurzame strategieën nodig zijn. Europa is een van de grootste toeristische markten ter wereld, en het aantal reizen blijft toenemen. Ook de vraag naar duurzame oplossingen groeit, met alsmaar meer aandacht voor circulaire en ecologische initiatieven.  

Circulaire strategieën 

Doelstelling 1: totale hoeveelheid materialen verminderen  
  • Bestaande infrastructuur benutten: kijk bij nieuwe toeristische voorzieningen eerst of bestaande gebouwen en faciliteiten hergebruikt kunnen worden. Kan een bestaand pand worden omgebouwd tot toeristisch informatiepunt? Kunnen huidige sanitaire voorzieningen of fietsenstallingen worden aangepast? Slim hergebruik beperkt de vraag naar nieuwe materialen. 

  • Hergebruik in logistiek en voorzieningen: neem in aanbestedingen voorwaarden op voor duurzame verpakkingen. Denk aan herbruikbare verpakkingen voor brochures, merchandising of horecabenodigdheden. Laat leveranciers deze verpakkingen terugnemen voor hergebruik. 

  • Minimaal materiaalgebruik in ontwerp: kies voor ontwerpen die weinig materiaal gebruiken. Minimalistische en efficiënte bouw- en interieurkeuzes, zoals modulaire meubels of demonteerbare constructies, dragen bij aan circulariteit. Zorg dat verpakkingen precies passen bij de inhoud. 

  • Multifunctionele oplossingen: ga voor voorzieningen met meerdere functies, zoals zitbanken met plantenbakken of zonnepanelen, bewegwijzering die ook als fietsoplaadpunt dient, of herbruikbare modulaire stands voor evenementen. 

Doelstelling 2: niet-hernieuwbare virgin input verminderen  
  • Materialen met lage impact: kies voor materialen met minimale milieubelasting. Denk aan gerecyclede materialen, lokale grondstoffen of materialen met lage CO2-voetafdruk, zoals FSC-hout of biobased alternatieven. 

  • Ontwerp voor demontage: zorg dat toeristische faciliteiten eenvoudig uit elkaar gehaald kunnen worden. Zo zijn materialen herbruikbaar bij renovatie of vernieuwing. Modulaire systemen kunnen flexibel worden aangepast aan veranderende behoeften. 

  • Ontwerp voor recyclebaarheid: denk vooraf na over toekomstig hergebruik of recycling. Vermijd complexe materiaalcombinaties die moeilijk te scheiden zijn. Kies voor goed recyclebare materialen of eenvoudige bevestigingsmechanismen. 

Doelstelling 3: gebruiksduur verlengen  
  • Modulair ontwerp: kies voor modulaire oplossingen bij meubilair, informatieborden of paviljoens. Zo kunnen onderdelen apart vervangen of verbeterd worden zonder alles te vernieuwen. Dit verlengt de levensduur en maakt aanpassing aan nieuwe behoeften mogelijk. 

  • Ontwerp voor demontage: maak toeristische voorzieningen makkelijk demonteerbaar. Dit bevordert hergebruik van materialen en onderdelen. Kies voor schroef- of klikverbindingen in plaats van lijm, zodat onderdelen efficiënter hergebruikt kunnen worden. 

Doelstelling 4: potentieel hergebruik van product(onderdelen) maximaliseren  
  • Gestandaardiseerd ontwerp en updatebaarheid: kies voor gestandaardiseerde onderdelen bij bewegwijzering, meubilair of apparatuur. Hierdoor kunnen onderdelen op verschillende locaties hergebruikt worden. Zorg dat voorzieningen gemakkelijk aan te passen zijn aan nieuwe technologieën zonder complete vervanging. 

  • Contractuele terugname en hergebruik afspraken: leg in contracten vast dat leveranciers oude faciliteiten terugnemen. Jij beslist dan of je deze behoudt of vervangt. Oude modellen kunnen gerecycled of als opgeknapt model aangeboden worden. 

Doelstelling 5: potentieel hergebruik van materiaal maximaliseren  

Inzicht in gebruikte materialen: kies voor voorzieningen met onderdelen uit één materiaalsoort die makkelijk te scheiden zijn. Vermijd complexe verlijmingen of bevestigingen. Vraag leveranciers om een gedetailleerde materiaallijst. Dit geeft inzicht in de samenstelling en bevordert hergebruik en recycling. 

Voorbeelden in Vlaanderen

Ontdek hier goede voorbeelden van circulair aankopen in toerisme.