Op deze pagina
De schoonmaaksector speelt een belangrijke rol in het dagelijks functioneren van organisaties, maar gaat vaak gepaard met een aanzienlijke milieu-impact. Denk aan het gebruik van chemische stoffen, verpakkingsafval en lineaire verbruiksmodellen waarbij producten na één gebruik worden weggegooid. Door circulair aan te kopen, kunnen we deze impact aanzienlijk verminderen. Op deze pagina bieden we handvaten en enkele voorbeelden voor het circulair aankopen van schoonmaakmiddelen en -materialen.
Circulaire strategieën
Doelstelling 1: totale hoeveelheid materialen verminderen
Hergebruik: kijk of je schoonmaakmiddelen en materialen opnieuw kunt gebruiken. Een simpele manier om materiaal te besparen: vermijd plastic zakjes in afvalemmers. Kies verpakkingen die passen bij de grootte van het product. Het generieke criterium verpakkingen van de Vlaamse overheid biedt inspiratie.
Minimaal gebruik van materialen: zorg voor doordachte constructies met minder onderdelen. Let ook op efficiënt gebruik van schoonmaakmiddelen: geconcentreerde formules helpen om de juiste hoeveelheid te gebruiken. Maak alleen schoon wanneer het echt nodig is door beeldkwaliteit te checken, regelmatig te overleggen en aantal schoonmaakbeurten aan te passen.
Doelstelling 2: niet-hernieuwbare virgin input verminderen
Verhoog het aandeel gerecycleerde inhoud: ga in dialoog met de markt om te zorgen dat je realistische eisen stelt in je bestek. Met scherpere eisen stimuleer je ook innovatie.
Verklein de logistieke impact: neem in je bestek criteria op voor transport (milieuvriendelijke voertuigen, slimme routes en minder leveringen). Stel eisen aan het wagenpark, bijvoorbeeld via de ecoscore. Zet in op reversed logistics waarbij gebruikte producten worden meegenomen na een levering. Streef naar logistiek zonder fossiele brandstoffen.
Doelstelling 3: gebruiksduur verlengen
Repareerbaarheid en onderhoudbaarheid: let bij de keuze van schoonmaakmaterialen op hoe makkelijk ze te repareren zijn. Kun je onderdelen die snel slijten eenvoudig vervangen? Zijn er reserveonderdelen beschikbaar? Vraag leveranciers om gedurende de hele levensduur van het materiaal reserveonderdelen te leveren.
Doelstelling 4: potentieel hergebruik van product(onderdelen) maximaliseren
Gestandaardiseerd ontwerp: standaardverpakkingen zijn goed voor logistiek en hergebruik. Zorg dat verpakkingen precies passen bij de inhoud voor efficiënt ruimtegebruik. Door slimmer ontwerp kunnen meer producten in één zending. Zo worden voertuigen optimaal beladen zonder lucht te vervoeren. Kies duurzame, recycleerbare verpakkingsmaterialen die lichter en compacter zijn.
Contractuele afspraken voor terugname en hergebruik: neem in je bestek op dat de leverancier verpakkingen terugneemt bij levering en ze hergebruikt als verpakkingsmateriaal.
Reversed logistics: als je leverancier end-of-life-producten terugneemt, laat ze dan meenemen in lege, herbruikbare verpakkingen na een levering. Dit maakt het retourproces efficiënter.
Doelstelling 5: potentieel hergebruik van materiaal maximaliseren
Inzicht in materialen: kies voor verpakkingen van één materiaalsoort of onderdelen die makkelijk te scheiden zijn (zonder lijm of nietjes). Let op: gecoat papier en tetrabrik tellen niet als één materiaal. Zorg dat de samenstelling duidelijk op de verpakking staat.
Criteria
EU GPP-criteria voor schoonmaakproducten en diensten
Vlaamse overheid: fiches over duurzaam aankopen van schoonmaakmiddelen en -diensten:
productfiche schoonmaakmiddelen: informatie, aanbevelingen en voorbeeldcriteria over hoe je je overheidsopdracht voor schoonmaakmiddelen op een juridisch correcte manier verduurzaamt
productfiche schoonmaakdiensten: ook schoonmaakdiensten vallen onder deze productgroep, aangezien ze gepaard gaan met de levering van schoonmaakmiddelen en dus vragen om duurzame én sociale criteria in het bestek.
Nuance: de fiches richten zich op conventionele schoonmaakmiddelen, terwijl probiotische schoonmaak op basis van micro-organismen in opkomst is. Huidige ecolabels zijn gericht op traditionele producten zoals allesreinigers en wasmiddelen. Deze fiches zijn niet geschikt voor de aanschaf van schoonmaakmiddelen op basis van micro-organismen. Voor schoonmaakdiensten blijven ook sociale criteria belangrijk.
