Op deze pagina
De sector van kantoormeubilair is nog te weinig duurzaam. Zo wordt in de EU elk jaar 10,5 miljoen ton kantoormeubilair afgedankt, waarvan 80 tot 90 procent wordt verbrand of richting stort gaat. Van het nieuw geproduceerde kantoormeubilair is 43 procent niet recycleerbaar en 45 procent slechts deels.
Als aankoper zit je mee aan het stuur van een duurzamere kantoorsector. Bijvoorbeeld door te kiezen voor producten die flexibel en modulair zijn of geüpgraded kunnen worden. Zo speel je vandaag in op behoeften van morgen. Vlaanderen Circulair geeft een zetje in de goede richting als partner in het Europese Circular Economy Office (CEO) project. Hoofddoel? Circulair kantoormateriaal mainstream maken.
Tip: de operationele kosten voor kantoormeubilair zijn laag, terwijl ze vaak langer meegaan dan de standaard contractperiodes. Kijk daarom naar de totale levensduurkosten (van ontwerp en gebruik tot afvoer) waarin gebruiksduur een grote rol speelt.
Klaar om kantoorinrichting circulair aan te pakken? Denk vooruit en kies voor oplossingen die meegroeien met je organisatie.
Voorbeeld in beeld
Circulaire strategieën
Doelstelling 1: totale hoeveelheid materialen verminderen
- Intern delen: ontwerp werkplekken die aansluiten bij wat medewerkers nodig hebben en hoe vaak ze gebruikt worden. Schakel eventueel circulaire marktspelers in: bedrijven met ervaring in een circulaire aanpak, die weten hoe je bestaand meubilair zo goed mogelijk benut, aangevuld met refurbished meubilair. Maak een inventaris van meubilair dat je al in bezit hebt om nodeloze nieuwkoop te vermijden. Door werkplekken te delen tussen collega’s heb je minder ruimte nodig. Zorg voor flexibiliteit: denk aan verplaatsbare vergadertafels zodat ruimtes voor meerdere functies kunnen dienen.
- ‘Peer-to-peer’-delen: deel faciliteiten met andere gebruikers. Stel bijvoorbeeld vergaderruimtes beschikbaar voor andere bedrijven in hetzelfde gebouw. Op grote locaties regelt de sitebeheerder dit meestal, op kleine bedrijfssites tussen organisaties onderling. Bedrijven kunnen hun ruimtes buiten de werkuren ook delen met verenigingen.
- Huren: overweeg ‘as-a-service’-modellen voor items zoals verlichting en tapijttegels. Ga wel na of de kosten tijdens de volledige levenscyclusduur (Total Cost of Ownership) voordeliger zijn dan bij aankoop. Vraag altijd naar garanties voor circulariteit. Kom hier meer te weten over leasing.
- Hergebruik en refurbishing: kies voor tweedehands of opgeknapte producten, of laat eigen meubilair herstellen. Hou je inventaris goed bij zodat je weet wat opnieuw gebruikt kan worden bij herinrichting. Hiermee kun je flink besparen. Neem bij herinrichtingsplannen je inventaris op in het bestek en benadruk het belang van hergebruik.
- Zorg dat garantievoorwaarden in verhouding zijn met de waarde van het meubelstuk. Refurbished meubilair is niet altijd goedkoper in aanschaf, maar scoort beter op TCO omdat materialen worden hergebruikt.
Doelstelling 2: niet-hernieuwbare virgin input verminderen
- Inzicht in het aandeel gerecycleerde, biobased en virgin materialen: bij kantoormeubilair komt de grootste milieu-impact van gebruikte materialen. Verminder die impact door te kiezen voor gerecycleerde, slijtvaste materialen en biobased grondstoffen. Vraag je leverancier om openheid over alle materialen.
- Ontwerpen voor een lange levensduur: slijtvaste materialen leveren alleen milieuwinst op als de producten ook echt langer worden gebruikt. Die materialen kunnen wel of niet in de categorie niet-hernieuwbare virgin input vallen naargelang de toepassing.
- Meer gerecycleerd en biobased materiaal: om realistische doelen te stellen voor het percentage gerecycleerd materiaal, kun je een marktdialoog of informatieaanvraag (RFI) starten. Zo krijg je inzicht in wat de markt kan bieden. Met die kennis maak je in je bestek keuzes die zowel haalbaar als ambitieus zijn.
Doelstelling 3: gebruiksduur verlengen
- Garanties optimaliseren: stem contractduur en garanties af op hoe lang je het product wil gebruiken. Zorg dat je contractvoorwaarden je duurzaamheidsdoelen ondersteunen.
- Onderhoud en herstel vastleggen: verleng de levensduur door onderhoud en reparatie in je contract op te nemen. Bepaal hoe vaak onderhoud plaatsvindt of kies voor prestatiegericht onderhoud. Maak duidelijke afspraken over wachttijden en locatie van reparaties.
- Producten die geüpgraded kunnen worden: kies voor aanpasbare producten, vooral bij items met een lange levensduur. Denk aan werkplekken die later omgebouwd kunnen worden naar zit-sta-oplossingen.
- Ontwerpen voor lange levensduur: ga voor kwaliteitsmaterialen die voldoen aan Europese normen voor duurzaamheid, zoals krasvastheid en wrijvingsbestendigheid.
- Modulair ontwerp: kies meubilair dat meegroeit met veranderende behoeften, zoals verplaatsbare armaturen en aanpasbare scheidingswanden.
- Contractuele stimulansen: neem in de overeenkomst op dat de leverancier verantwoordelijk is voor (ondersteuning bij) aanpassingen in de inrichting om de levensduur te verlengen.
- Gebruiksadvies: vraag de leverancier om gebruikers te voorzien van advies en instructies voor juist gebruik en een langere levensduur.
Doelstelling 4: potentieel hergebruik van product(onderdelen) maximaliseren
- Ontwerp voor demontage (design for disassembly): kies producten die je gemakkelijk uit elkaar kunt halen, zonder gelijmde of geniete constructies. Zo kun je onderdelen eenvoudig herstellen of vervangen. Vraag de leverancier om duidelijke demontage-instructies.
- Modulair ontwerp: ga voor modulaire producten die meegroeien met wijzigende behoeften. Denk aan meubels met verwisselbare onderdelen die je eenvoudig kunt toevoegen of vervangen. Dat vergroot de kans op hergebruik.
- Gestandaardiseerd ontwerp: geef de voorkeur aan gestandaardiseerde afmetingen zodat producten zich makkelijker lenen voor hergebruik, binnen of buiten je organisatie. Bijvoorbeeld: hou plaatmateriaal uniform, zonder complexe uitsparingen die hergebruik bemoeilijken.
- Terugname en hergebruik: leg in je contract vast dat de leverancier producten terugneemt of terugkoopt, met garanties voor hergebruik.
- Circulaire verdienmodellen: werk samen met bedrijven die zich specialiseren in hergebruik van producten en onderdelen. Zorg dat ze erkende ophalers zijn of samenwerken met erkende partijen. Als dat niet kan, kijk dan naar mogelijkheden voor hergebruik van losse productonderdelen.
Doelstelling 5: potentieel hergebruik van materiaal maximaliseren
- Ontwerp voor recyclage: selecteer producten met onderdelen die voornamelijk uit monomaterialen bestaan en makkelijk te scheiden zijn. Ook complexere structuren kunnen als monomateriaal gelden: een tafelblad met een afwerklaag in hogedruklaminaat (HPL) en een composietblad dat er als één geheel uitziet, worden ook als monomateriaal beschouwd.
- Transparantie in materialen: vraag om een materialenpaspoort of duidelijke markeringen op productonderdelen. Zo kunnen verschillende materialen correct worden gerecycleerd.
- Terugname en recyclage: neem in je contract duidelijke afspraken op voor terugname of terugkoop van producten. Is hergebruik niet mogelijk? Vraag garanties voor hoogwaardige recyclage zodat grondstoffen optimaal worden benut, met minimale milieu-impact.
- Circulaire verdienmodellen: sluit een contract af met een erkende afvalinzamelaar die niet-herbruikbare producten verwerkt tot gescheiden materiaalstromen voor hoogwaardige recyclage. Zorg dat je hiervoor de nodige garanties krijgt.
- Verminder toxiciteit: giftige stoffen in kantoormeubilair kunnen het binnenklimaat verslechteren, medewerkers ziek maken en recyclage bemoeilijken als regels strenger worden. Let er dus op bij je aankopen. Vooral bij lijmen, afwerkingsmaterialen, vullingen, bekledingsstoffen, verchroomde of gegalvaniseerde metalen en behandeld hout. Raadpleeg de MVOO-criteriatool en EU GPP-criteria voor richtlijnen, criteria en labels die je in je contract kunt opnemen.
Duurzaamheidslabels en criteria
Duurzaamheidslabels en criteria
- EU GPP-criteria voor meubilair
- MVOO-criteriatool voor meubilair
- Gids voor duurzame aankopen: fiche meubilair
- EU Ecolabel: milieueffecten gedurende de levenscyclus
- Oeko-tex 100-label: gezondheid van mensen in productieketen en eindgebruikers
- Labels voor complete meubelstukken:
