MechCiCo: '“Mechelaars Circulair & Coöperatief”

Leegstaande gebouwen efficiënter benutten

In Mechelen staat een op de tien handelspanden leeg. Vaak zijn de panden zo verouderd dat een renovatie of nieuwbouw zich opdringt. De stad Mechelen en Mest vzw proberen op zoek te gaan naar een tijdelijke invulling, maar net door die tijdelijkheid ontbreekt de drijfveer om te investeren in het duurzaam gebruik van het gebouw. Niemand wil immers investeren in de vervanging van verouderde verlichting, het opwekken van duurzame energie of de recuperatie van regenwater, als dat slechts voor tijdelijk gebruik is. 

Met het project MechCiCo wil de burgercoöperatie Klimaan dat probleem aanpakken door samen met lokale spelers binnencomfort als een product-dienst aan te bieden aan de gebruikers van dergelijke panden. Nieuwe of tweedehandse technische oplossingen worden daarbij aangepast aan wijzigende gebruikers en later hergebruikt in andere panden. 

Concreet hebben we dit businessmodel toegepast op de oude bibliotheek in de Monesstraat. Klimaan wordt zo het eerste praktijkvoorbeeld van een coöperatieve (burger-) CESCO, i.e. Circular Economy Service Company. 

Download pdf bestand

Klimaan vzw

Partners Mechelen, Mest vzw, Thomas More, Ecofocus

Sectoren

Thema's

Organisaties

BELANGRIJKSTE
RESULTATEN

  1. Met het project Relighting ontzorgen we de gebouwbeheerder op vlak van verlichting via een CESCoop-contract. We brachten kapotte lampen naar het containerpark en vervingen ze met herbruikbare en efficiëntere lampen. Maar liefst 40% minder elektriciteitsgebruik voor verlichting! 
  2. We creëerden de Impactschatter, een online tool waarmee de klimaatimpact en financiële kost van elektrische toestellen kan worden afgewogen. Het helpt mensen niet enkel te kijken naar de prijs, maar ook naar energie-efficiëntie, CO2-uitstoot bij productie … 
  3. We stelden een herbruikinventaris op waarin we alle demonteerbare gebouwcomponenten in kaart brachten om ze zo een tweede leven te kunnen bieden. 
  4. We werkten een nieuw businessmodel in onze regio uit, het pandschapmodel, waarbij leegstaande woningen energieslim worden gerenoveerd voor de sociale huurmarkt. 
  5. Regenton: regen vloeit via regenpijpen rechtsreeks via riolen naar de rivier. Via het plaatsen van enkele cubitainers kon dit water nu gebruikt worden door de startende plantenzaak (KikT) https://klimaan.be/project/regenwatertonnen/

BELANGRIJKSTE
GELEERDE LESSEN

  1. Gebouwen renoveren en herbestemmen en bouwcomponenten recupereren voor hergebruik leveren belangrijke klimaatimpactwinsten op t.o.v. slopen, opnieuw produceren en nieuwbouw. Zelfs bij toestellen is langer gebruik vaak belangrijker dan energie-efficiëntiewinst. 
  2. Tijdelijk gebruik van PV-panelen wordt belemmerd door eenmalige kosten zoals de stabiliteitsstudie en de kost van installatie en verplaatsing. De korte duurtijd en de slechte staat en veiligheid van het gebouw zijn een beperking voor dergelijke grote investeringen. 
  3. Betrouwbare tools en milieudata van ingebedde CO2 zijn best zoveel mogelijk open source. Afscherming van dergelijke data voor commerciële belangen kan de voortgang van de noodzakelijke klimaattransitie vertragen. 
  4. Vrijwilligers en professionelen laten samenwerken geeft mooie resultaten. Daar waar de markt vernieuwing nog niet oppikt, kan soms door samenwerking met burgercoöperaties een doorbraak ontstaan. Een betaalde procesbeheerder kan continuïteit verlenen aan het engagement van vrijwilligers. 
40% elektrische besparing via Relighting
609 consultaties impactschatter
52 vrijwilligers
172 vrijwilligersdagen

WAT BRENGT
DE TOEKOMST?

Het project MechCiCo zal blijven bestaan. De Impactschatter wordt verder onderhouden en er zijn plannen om de tool uit te breiden voor meer toestellen. Het Pandschap Rivierenland is opgezet als een duurzaam concept dat blijvend leegstaande panden kan renoveren en naar sociale huur kan begeleiden. 

Verder wordt binnen het project ‘Gemeente als circulaire bouwregisseur’ gewerkt om geïnventariseerde componenten van gebouwen nog beter op de hergebruikmarkt te krijgen. 

Klimaan vzw haalt resultaat uit de inzet van vrijwilligers met omkadering door een betaalde kracht. De stad Mechelen denkt aan het opzetten van nieuwe tandems tussen stadsambtenaren en de burgerbeweging om het oplossen van moeilijke uitdagingen in een stroomversnelling te brengen. 

Met behulp van het CECI Europees projectgeld werd er ook nog een youtube-filmpje gemaakt over de projectresultaten van MechCiCo. Neem zeker eens een kijkje: https://www.youtube.com/watch?v=MaJ6YzpJMZQ