WACK Community Event: de tussenstand van een noodzakelijke transitie

dinsdag 8 juli 2025

Op 11 juni 2025 kwamen ruim honderd partners en pioniers samen in het Belpaire-gebouw in Brussel voor het WACK Community Event. Een dag vol reflectie, cases en actiegerichte gesprekken over één centrale ambitie: de transitie naar een circulaire chemie- en kunststoffensector versnellen.

Het event werd georganiseerd door de Werkagenda Chemie en Kunststoffen van Vlaanderen Circulair, met OVAM en essenscia als trekkers. De dag werd gedragen door een sterk kernteam: Denuo, VLAIO, VIL, BBL, VITO, Agoria, de Haven van Antwerpen-Brugge, VKC, POM Limburg, Catalisti en CAPTURE.

In vier inhoudelijke blokken werden kansen en obstakels blootgelegd, telkens afgesloten met een krachtige call to action. Hieronder vind je de highlights.

Van CO₂-uitstoot naar CO₂ als grondstof

CO₂-gebaseerde toepassingen (CCU) winnen aan belangstelling als bouwsteen voor een circulaire koolstofeconomie. Toch blijven veel initiatieven kleinschalig, versnipperd en juridisch omstreden. Infrastructuur ontbreekt en investeerders blijven voorzichtig zolang er geen stabiel kader is.

Tegelijk zijn er volop kansen: Vlaamse industriële clusters kunnen uitgroeien tot CCU-hubs, zeker als koppelingen met sectoren als de bouwsector worden versterkt. Een prioriteitenlijst werd opgesteld met focus op de beleidsmatige, financiële en technische uitdagingen die implementatie in de weg staan. Die lijst moet nu vertaald worden naar samenwerking tussen industrie, overheid en investeerders. Vlaanderen heeft alles in huis om een voortrekkersrol op te nemen – mits duidelijke keuzes.

Alles komt terug: herdenken van materiaalstromen

Wat als elk product dat je op de markt brengt, ooit terugkomt? Deze gedachte was het startpunt van een blok over retourlogistiek, circulair ontwerp en gedeelde verantwoordelijkheid. Vandaag ontbreken nog duidelijke regels rond terugname en zijn logistiek en productieprocessen vaak onvoldoende afgestemd op circulaire principes.

Toch toont Vlaanderen al veelbelovende voorbeelden: servicehubs, circulaire verpakkingssystemen, demontabel design. ESPR en de Europese textielstrategie zorgen voor extra momentum. De uitdaging? Wetgeving verduidelijken, hubs ondersteunen en retourlogistiek structureel inbedden in productie-ecosystemen.

Biogebaseerd: naar veilige en duurzame koolstofbronnen

Biogebaseerde alternatieven zijn veelbelovend maar blijven vaak hangen in nichetoepassingen. Marktcreatie loopt achter, inzamelsystemen zijn niet aangepast en de samenwerking tussen sectoren zoals landbouw, bosbeheer, chemie en bouw is nog beperkt.

Toch beweegt er iets. Dat illustreren de succesverhalen B4Plastics en PEFerence. Initiatieven zoals BBEP (Bio Base Europe Pilot Plant) CBE JU (Circular Bio-based Europe Joint Undertaking) en POM Limburg (regie ketensamenwerking bio-economie) zorgen voor permanente innovatie en samenwerking. Met de werkagenda willen we net de vraagcreatie stimuleren. dat kan via publieke aanbestedingen en door ketenregie. Alleen zo kunnen bio-oplossingen duurzaam en op schaal ingebed worden in circulaire ketens.

Vlaanderen in de wereld: circulaire koolstofstromen

Vlaanderen heeft de ambitie én de capaciteiten om draaischijf te worden in internationale circulaire koolstofstromen. Maar er zijn nog veel hindernissen: juridische barrières, een niet eengemaakte Europese (zelfs transregionale) markt wat betreft het afvalstatuut, te weinig marktvraag naar recyclaat, de problematiek van import van ‘gerecycleerde’ kunststoffen van buiten EU en het gebrek aan controle op de conformiteit aan de diverse EU wetgevingen

De VLAIO–Deloitte-roadmap en de roadmap kunststofrecyclage 2050 vormen een inhoudelijk kompas. Via investeringen in digitale sortering, massabalanssystemen met het oog op materiaalrecyclage en certificering kan Vlaanderen zijn positie versterken. Europa biedt een hefboom – maar dan moet Vlaanderen zich explicieter positioneren, met een duidelijke importstrategie en internationale partnerschappen.

Slotmoment: van inzichten naar impact

In het slotpanel brachten vier vertegenwoordigers van de blokken hun oproepen samen aan een tafel van beleidsmakers en investeerders. Dit leidde tot heldere boodschappen:

  • Maak zichtbaar waar recyclaat vandaag al wordt ingezet
  • Verbind financiering, wetgeving en uitvoering beter met elkaar
  • Stel een Vlaamse Circulariteitscoalitie samen
  • Creëer marktvraag voor recyclaat
  • Vertaal roadmaps naar tastbare uitvoeringstrajecten

Het slotmoment eindigde met de oproep om een onafhankelijke regisseursrol te verkennen die over sectoren heen samenwerking en uitvoering kan versnellen. Want dit event was geen eindpunt — maar een noodzakelijk kruispunt om richting te geven aan het vervolg.

Wil je meedenken of meedoen? Reageer op onze oproep via LinkedIn, of neem contact op met het team achter de Werkagenda Chemie en Kunststoffen.

Presentaties

Alles terug:

Purfi
 
Triple Helix
 
Triple R
 
VIL
 
VITO
 

Bio:

B4Plastics
 
POM Limburg
 
UGent
 

CCU:

CAPTURE
 
OVAM
 
Vandersanden
 
Vito
 

Internationaal:

Internationaal Deloitte
 

Introductie:

Introductie trekkers OVAM essenscia
 

Deel dit artikel