Vijf jaar WACK: tijd voor een tussenstand en een volgende stap

Een gedeelde ambitie, gedragen door sterke partners

De werkagenda wordt getrokken door essenscia (sectorfederatie voor chemie en kunststoffen) en OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij). Ze worden daarbij ondersteund door een sterke kernteam dat alle cruciale schakels van de waardeketen verbindt. Met Agoria (maakindustrie en technologie), BBL (Bond Beter Leefmilieu – milieu en materialenbeleid), Port of Antwerp-Bruges (logistiek en internationale hubfunctie), Vlaanderen Circulair (bruggenbouwer en beleidsversneller), VKC Centexbel (materiaalnormering en kwaliteit), VLAIO (innovatie en ondernemerschap), VITO (onderzoek en technologische ontwikkeling), VIL (logistiek en supply chain innovatie) hebben we de juiste organisaties én mensen rond de tafel om de ambitieuze transitie naar circulaire chemie en kunststoffen waar te maken.

Wat is er gerealiseerd?

In vijf jaar tijd is de werkagenda uitgegroeid tot een katalysator voor inzicht, innovatie en samenwerking. We brachten eerst de opportuniteiten in kaart: waar liggen de grootste circulaire impactkansen en welke technologieën kunnen die verzilveren? Dat resulteerde in de roadmap recyclagetechnologieën, waarin de technologische routes en het marktpotentieel voor circulaire polymeren helder zijn benoemd. Ook het strategisch positioneringskader voor industriële integratie dat VITO uitwerkte, gaf richting. Voor het eerst kregen we duidelijke volume-inschattingen en vervangingseffecten voor recyclage, CO₂ als grondstof en biogebaseerde materialen.

Maar inzicht alleen is niet genoeg. We werkten actief aan het aanpakken van drempels die innovatie en opschaling belemmeren. Zo ontwikkelde VITO samen met partners een vergunningskader voor circulaire installaties, dat vandaag al wordt toegepast. Er kwam beleidsopvolging rond cruciale Europese regelgeving (ESPR, PPWR, End-of-Waste, Zeer Zorgwekkende Stoffen), waardoor de Vlaamse stem nu beter doorklinkt in het Europese debat. Ook werd een methodologie voor zorgwekkende stoffen ontwikkeld en verfijnd, zodat veilige chemie een integraal onderdeel wordt van de circulaire strategie. Dankzij gerichte ondersteuning via Catalisti, Moonshot en de open calls van Vlaanderen Circulair werden tal van innovaties sneller richting markt gebracht.

Op het terrein zelf kwamen deze inspanningen tot leven. We brachten de waardeketen samen in trajecten zoals Plastic Matters, waar recyclagebedrijven, verwerkers en producenten gezamenlijk oplossingen ontwikkelden. Via living labs en circulaire pilootprojecten testten bedrijven nieuwe producten, processen en businessmodellen rond recyclage, retourlogistiek en ecodesign. Inspirerende events zoals Plastic Matters, Re:Design, Design for Recycling en de CCU Pioneering Sessions bewezen dat samenwerking werkt en dat innovatie aanslaat. Projecten zoals de Plastics Recycling Hub (VIL, VITO) en de CCU-pilootprojecten (met onder andere OVAM, Catalisti, Capture, VITO en essenscia) lieten zien dat Vlaanderen niet enkel meedenkt maar ook doet. Er werden bruggen geslagen met de werkagenda circulair bouwen met  met initiatieven rond terugnamesystemen en design for disassembly en met de Green Deal Duurzame Zorg waar dieper ingegaan wordt op circulaire materiaalkeuzes.

De voorbije vijf jaar hebben we dus niet alleen gedroomd van circulaire chemie en kunststoffen. We hebben de fundamenten gelegd, barrières weggewerkt, en op het terrein tastbare resultaten geboekt. Maar dit is nog maar het begin.