Circulaire economie: extra hoofdstuk in het dikke doe-boek van de gemeenten?

Op 18 maart organiseerden Vlaanderen Circulair, VVSG (Vereniging van Steden en Gemeenten) en VITO het event ‘De toekomst is circulair’ tijdens het FTI (Flanders Technology and Innovation Festival) in Hasselt. 

Vertegenwoordigers van Vlaamse lokale besturen werden geïnspireerd door tal van experten, steden en gemeenten met ervaring, ondernemers en sterke organisaties die de Vlaamse circulaire economie vandaag vormgeven.
 
Lokale besturen lieten in hun beleid, strategie en projecten zien hoe circulaire principes omgezet worden in de praktijk en bijdragen aan een sterkere lokale economie, waardig werk, minder afval, toekomstgerichte gebouwen en meer.
 
Er was geen eenzijdige focus op recyclage, omdat de circulaire economie over meer gaat. Er werden initiatieven getoond die de lineaire samenleving en economie in vraag stellen, met gedeeld eigenaarschap, verregaande samenwerking en een mix van technologische innovatie, gedragsverandering en governance. En dat met overheden, onderzoekers, profit en non-profit. 

Elke de Taeye van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) wijst erop dat circulaire strategieën in de eerste plaats een manier zijn om je doelstellingen te halen. Doelstellingen in het lokaal klimaatplan, LEKP , hemelwater- en droogteplan, de lokale lange termijn renovatiestrategie, vastgoedstrategie … winnen bij het integreren van circulaire strategieën en acties in de bestaande plannen. Voer voor de nieuwe beleidsagenda’s dus; 2030 (en 2050) komen namelijk met rasse schreden naderbij.

Helen Versluys en Ania Coen van adviesbureau Möbius presenteren hun aanpak om lokale overheden te ondersteunen bij het ontwikkelen van een lokale, circulaire beleidsstrategie. Lokale besturen zijn op hun best als ze hun sterkten kunnen uitspelen: 

• de nabijheid bij burger en lokale ondernemingen,
• de gemeente als voorbeeld met een ‘practice what you preach’ aanpak in het eigen patrimonium en aankoopbeleid,
• de gemeente als matchmaker voor de lokale organisaties en ondernemingen. 

Tessa De Marie (Halle) en Ine Lobelle (Roeselare) getuigen wat zo’n traject in hun gemeenten in gang heeft gezet. Succesfactoren zijn:

• de brede administratie die mee in het traject stapt wat op zich reeds een dynamiek in gang zet,
• het in de verf zetten van circulaire acties die er al zijn maar niet als dusdanig benoemd worden,
• tijdig de politiek mee betrekken om de visie en de eerste prioritaire acties te onderschrijven.

Maar ook de knelpunten worden benoemd: hoe krijg je iedereen mee, hoe krijg je circulariteit structureel verankerd in de gemeente, hoe kwantificeer en objectiveer je de voordelen van circulaire acties en rechtvaardig je meerkosten, …? Nog werk aan de winkel maar de eerste hordes zijn genomen.