Datadriven sloop en recyclage

Vraag en aanbod van materiaalstromen matchen

Om de impact van bouwen te beperken, moeten we de materiaalketen zoveel mogelijk trachten te sluiten via hergebruik en recyclage. 

Met dit project wil Tracimat als sloopbeheerorganisatie daaraan bijdragen. Er is immers een groeiende vraag van materiaalproducenten naar specifieke materialen die vrijkomen bij sloop, die kunnen dienen als grondstof voor nieuwe producten. Bovendien liggen er bij de sloop nog te veel recupereerbare materialen die nog niet of onvoldoende hoogwaardig gerecycleerd worden. 

We zien dat er veel interessante data bestaat over materiaalstromen bij sloopwerken, maar dat die nog niet optimaal gebruikt wordt. We willen aantonen dat een goede samenwerking, informatieverzameling en -deling binnen de keten kan leiden tot meer hergebruik en meer (hoogwaardige) recyclage. En daarbij kunnen sloopbeheerorganisaties een sleutelrol spelen. 

We focussen ons op vier materiaalstromen: aluminium, dakpannen, vlakglas en PVC – en dat in samenwerking met Reynaers, Wienerberger, Foamglas en Deceuninck. Zij bekijken hoe ze de beschikbare data kunnen inzetten en wat nog ontbreekt om tot een hoger percentage hergebruik en recyclage te komen. Zo willen we samen oplossingen vinden voor een aantal bestaande knelpunten. 

BELANGRIJKSTE
RESULTATEN

  1. Als startpunt voerden we een analyse uit op de bestaande Tracimat-databank, met als doel het potentieel van de databank voor exploitatie te onderzoeken. 
  2. We verhoogden onze kennis over aluminium, baksteen en dakpannen, PVC en vlakglas en het recyclageproces ervan. Zo kunnen we de data-invoer in de Tracimat-databank afstemmen op de meest recente recyclagemogelijkheden. 
  3. De resultaten van het onderzoek naar de recyclagemogelijkheden werden gekristalliseerd in onze operationele werking: we verfijnden de bestaande Tracimat-materialenlijst en stelden een bijhorende leidraad op voor een correcte materiaalidentificatie. 
  4. We hebben sterk ingezet op de disseminatie van onze projectresultaten en leerlessen: via de actiedagen van de Green Deal Circulair bouwen, onze nieuwsbrieven, een eindrapport en een bijscholingsmoment voor sloopdeskundigen. 

BELANGRIJKSTE
GELEERDE LESSEN

  1. De Tracimat-databank bezit een groot potentieel voor exploitatie voor meerdere stakeholders. Dit potentieel wordt nog niet ten volle benut doordat de huidige datastructuur vooral is gericht op recyclage van steenachtige materialen tot gerecycleerde granulaten. 
  2. Er zijn grote verschillen in complexiteit en territorialiteit tussen de recyclageketens van de bestudeerde materialen. Het is belangrijk om rekening te houden met die verschillen bij het vooropstellen van een onderzoeksmethodologie. 
  3. De mate waarin materialen uit sloop al dan niet gescheiden worden ingezameld en afgevoerd hangt hoofdzakelijk af van de aan- of afwezigheid van een financiële incentive voor de sloopaannemer. Dat bevestigt het gebrek aan incentives voor gescheiden inzameling en afvoer van bepaalde materialen. 
  4. Het streven naar een hogere gerecycleerde fractie in nieuwe producten is niet altijd een goede graadmeter voor circulaire economie. Voor elk van de vier bestudeerde materiaalstromen geldt namelijk dat de vraag naar postconsumer materialen het aanbod overtreft. 
1792 Betrokken ketenpartners
3 Casestudies
18 Verfijningen materialenlijst
2 Documenten: leidraad en eindrapport

WAT BRENGT
DE TOEKOMST?

Het verbeteren van de kwaliteit van de Tracimat-databank is een permanente uitdaging waarvoor we ons de komende jaren zullen blijven inzetten. 

Door de verfijning van onze materialenlijst, dagelijks gebruikt door sloopdeskundigen, werd de output van het project alvast verankerd in onze operationele werking. Nu is het belangrijk dat de lijst up-to-date blijft en dat we nieuwe afzetmogelijkheden in de toekomst ook kunnen verankeren in onze werking, buiten projectwerking om. 

Verder zou het interessant zijn om alle informatie omtrent urban mining op een centrale plek te verzamelen. Zo is er recent een onderzoeksproject opgestart, VISUM, met als doel om o.a. de recyclage-technische randvoorwaarden te onderzoeken voor materiaalkringlopen van nietsteenachtige bouwafvalstromen en beleidsaanbevelingen te formuleren. 

Daarnaast zullen UHasselt en OVAM bijkomend onderzoek verrichten naar een aantal juridische randvoorwaarden voor het delen van data uit de Tracimat-databank met derden.