Wet- en regelgeving Chemie Kunststoffen

Verpakkingsverordening is bijna klaar

Na intensieve onderhandelingen hebben het Europees Parlement en de Raad een overeenkomst bereikt over een nieuwe Europese Verpakkingsverordening. De nieuwe regelgeving moet hergebruiksystemen stimuleren en het verpakkingsafval en de afhankelijkheid van wegwerpverpakkingen drastisch verminderen.

De verordening stelt bindende doelstellingen vast voor het verminderen van verpakkingsafval (met 5% tegen 2030, 10% tegen 2035, en 15% tegen 2040) en introduceert specifieke maatregelen voor herbruikbare verpakkingen in diverse sectoren. Het omvat ook strikte regels voor het gebruik van zorgwekkende stoffen in voedselverpakkingen en legt beperkingen op aan plastic wegwerpverpakkingen, hoewel deze beperkingen niet gelden voor alle verpakkingsmaterialen.

In de komende maanden zijn er nog enkele procedurele stappen te zetten. Op dit moment kijken juristen en linguïsten de laatste details na vooraleer de teksten ter goedkeuring op de plenaire vergadering van het Europese Parlement worden voorgelegd. Deze zomer gaan de vertalers aan de slag. Vervolgens moet het nieuwe Europese Parlement dit najaar de tekst definitief goedkeuren. Als allerlaatste stap wordt de nieuwe wet gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Europese rekenregels aandeel gerecycleerde kunststof in SUP-drankflessen

De Europese Commissie werkt aan een uitvoeringshandeling die het mogelijk moet maken om de bestaande basiswetgeving voor single-use plastics uit 2019 effectiever te kunnen implementeren. Het gaat daarbij om de vereiste dat plastics voor éénmalig gebruik -vooral drinkflessen- een bepaalde hoeveelheden gerecycled materiaal moeten bevatten. Tegen 2025 moet 25% van het materiaal in PET-flessen gerecycleerd zijn, en dit doel stijgt naar 30% gerecycleerde inhoud tegen 2030 voor alle eenmalig gebruikte kunststof drankflessen. 

De Europese Commissie benadrukt het belang van chemische recyclage om het aandeel ‘recycled content’ in producten te verhogen. Echter, daar hoort een transparant systeem bij om de hoeveelheid recycled content te berekenen en te kunnen traceren.

De bepalingen bevinden zich nu in de laatste fase van de besluitvorming en daar hoort mogelijk ook een publieke consultatie bij. Alle stakeholders krijgen dan de kans om feedback te geven, waarna de Europese Commissie samen met de vertegenwoordigers van alle lidstaten een definitieve beslissing zal nemen.

Indien er een publieksraadpleging wordt gelanceerd, wordt hierover bericht via de LinkedIn-pagina van de Werkagenda Chemie-Kunststoffen. Waar je jezelf ook positioneert in het debat, laat je stem horen! Dit is een uitgelezen kans om invloed uit te oefenen op het beleid dat een directe impact zal hebben op de toekomst van plasticgebruik en -recycling In Europa.

Discussiepunten gaan over de massabalansmethode voor chemische recyclage. De meningen lopen uiteen over hoe flexibel of strikt de berekeningsmethoden moeten zijn voor het bepalen van de hoeveelheid effectieve recyclage in producten. Er zijn ook verschillende benaderingen over het al dan niet toewijzen van credits en hoe het creditsysteem moet worden toegepast. De infographic probeert alles overzichtelijk samen te vatten.

Virgin plastic dumping op de Europese agenda

Ondanks de economische uitdagingen binnen Europa van afgelopen jaren zijn de investeringen toegenomen in zowel mechanische als chemische recyclage technologie. Vandaag staat de plastic recycling echter onder druk van buitenaf door de sterk toegenomen invoer van goedkoop, nieuw plastic van buiten Europa. Deze toestroom is het gevolg van de uitzonderlijke groei van de petrochemische productie, wat leidt tot overproductie van plastics in landen als de VS en China. Dit drukt niet alleen de prijzen, maar brengt ook de toekomst van de Europese recyclingindustrie in gevaar.

Deze prangende kwestie heeft nu een plaats op de Europese agenda gekregen. De Europese Commissie heeft de lidstaten opgeroepen om ervaringen te delen en mee te denken over mogelijke maatregelen die de Europese industrie kunnen beschermen tegen oneerlijke concurrentie. Maatregelen die de invoer van 'virgin plastics' beperken, moeten niet alleen de winstmarges voor gerecycled plastic veiligstellen maar ook investeringen in innovatieve recyclagetechnieken aantrekkelijker maken.

Suggesties voor een Europabrede strategie bevatten langdurige antidumpingmaatregelen, striktere douanecodes, duurzaamheidscriteria voor plastics, strengere handhaving en inspectie. Het blijft echter een uitdaging om Europees beleid te ontwikkelen dat een evenwicht vindt tussen het stimuleren van de productie van gerecycleerde materialen en waarborgen van gelijke kansen voor alle spelers op de markt.

REACH-update in stilte begraven

De langverwachte herziening van de REACH-regelgeving komt er niet meer in de huidige Europese legislatuur en lijkt voor onbepaalde tijd uitgesteld. Als reden voor dit uitstel worden de gewijzigde omstandigheden aangehaald, zoals de stijgende energieprijzen en de impact van wereldwijde conflicten.

De herziening werd in 2020 aangekondigd als onderdeel van de strategie voor een duurzame chemiesector van de Europese Commissie. Het uitstel wordt door milieubelangengroepen betreurd . Zij beschouwen het als een gemiste kans om de maatregelen voor chemische bescherming aan te scherpen.

Op weg naar een wereldwijde aanpak tegen kunststofvervuiling?

Als deel van een groeiende ‘high ambition coalition to end plastic pollution’ nemen we het voortouw in de strijd tegen plasticvervuiling in de schoot van de Verenigde Naties. Als Europees voorzitter speelt ons land een sleutelrol in een cruciale fase van de onderhandelingen over een mogelijk wereldwijd, juridisch bindend verdrag. Zo'n verdrag zou voor kunststofvervuiling kunnen worden wat het Verdrag van Parijs is voor de klimaatproblematiek.

Op internationaal niveau werd aanvankelijk vooral gefocust op het verminderen van plasticvervuiling in zee. Nu staat ook de productie van plastic polymeren, recycling, de aanwezigheid van schadelijke stoffen en het uitfaseren van problematische toepassingen van plastic op de agenda. Daarbij staat zowel het belang van gezondheids- als milieurisico's voorop.

Omdat de Europese Unie met één stem in de onderhandelingen spreekt, zoekt het Belgische voorzitterschap momenteel naar gezamenlijk standpunten. De ambitie is om tegen eind 2024 significant dichter bij een overeenkomst te staan die de volledige levenscyclus van plastic in het vizier neemt.

De onderhandelingen vinden plaats via het VN-'Intergovernmental Negotiating Committee', waar de delicate balans wordt gezocht tussen verschillende belangen. Zo zijn er ontwikkelingslanden en kleine eilandstaten die zwaar getroffen worden door plasticvervuiling, en landen die economisch sterk afhankelijk zijn van olie- en kunststofproductie.

Hoewel het niet makkelijk is om tijdens de onderhandelingen een weg te banen door de institutionele lasagne van besluitvorming op alle beleidsniveaus, blijkt dat er toch een vrij unieke dynamiek is ontstaan. Er is een intensieve wisselwerking tussen de delegaties en de wetenschappers en de belangengroepen die de discussies naar een hoger niveau hebben getild. Wordt dus vervolgd...