We organiseren onze acties in zes thematische werkagenda's:
Werkagenda's:
Bio-economie
Circulair Bouwen
Chemie/Kunststoffen
Maakindustrie
Voedselketen
Waterkringlopen
Zeven hefboomwerkingen zorgen voor extra ondersteuning:
Hefboomwerkingen:
Beleidsinstrumenten
Circulair aankopen
Communicatie
Innoveren & Ondernemen
Financiering
Jobs & Vaardigheden
Onderzoek
Wat, waarom en hoe?
Waarom gaan we voor een circulaire economie?
Toekomstbeelden 2050
Hoe zien we onze circulaire toekomst?
Over onze aansturing
Wie stuurt wat bij Vlaanderen Circulair?
Coffee Cycle Stories is onze mobiele koffiebar. Maar niet zomaar een koffiebar. Met Coffee Cycle Stories maken we de theorie van de circulaire economie tastbaar voor iedereen. Bij een kopje koffie, vers gezet door onze barista, vertellen we verrassende verhalen over hergebruik van koffie: van boon en vlies tot koffiedik. Je kan de circulaire toepassingen zelf zien, voelen en ruiken. Met de bar tonen we dat achter een 'restproduct' een hele nieuwe economie kan ontstaan.
Coffee Cycle Stories is een samenwerking tussen Koffiecafe (het Koninklijk verbond van koffiebranders) en Vlaanderen Circulair.
In ons huidige lineaire economische systeem worden grondstoffen omgezet in producten, die aan het einde van hun levensduur worden vernietigd. De circulaire economie richt zich daarentegen op een maximale herbruikbaarheid van producten en grondstoffen en een minimaal waardeverlies.
We illustreren dit met het voorbeeld van koffie. Ook na het genieten van je kopje, hoeft niets verloren te gaan. Er is een potentieel voor een hele nieuwe economie.
Koffiedik is de ideale voedingsbodem voor lekkere, verse oesterzwammen. Permafungi (en collega-kwekerijen) hoefden enkel maar een technologie te ontwikkelen die dit natuurlijk proces optimaliseert. Het koffiedik halen ze op bij koffiebars en restaurants. Nadien maken ze het klaar om oesterzwammen te kweken door er mycelium-draden (schimmels) in te enten. De mengeling gaat dan in growkits voor doe het zelf-kweek bij je thuis, of gaat in zakken naar eigen weekruimtes. Die kweekruimtes zijn doorgaans ongebruikte kelders in de stad. Tijdens hun groeiproces vormen de oesterzwammen bovendien “champost”. Na de oogst van de oesterzwammen wordt die champost gebruikt om witloof in volle grond te kweken.
De koffieboon heeft een hoge energiewaarde. Bio-Bean maakt er daarom biomassa-pellets en -briketten van, als brandstof voor verwarming. Dat doet het door koffiegruis te drogen en vervolgens met houtzaagsel te mengen. De verbranding van koffiedik-pellets is schoner dan bij houtpellets en er blijft minder as over. Door koffiegruis uit de eigen streek te gebruiken, kunnen de kosten en de CO2-uitstoot voor het transport van (buitenlands) hout gedrukt worden.
Wound Up™ is een 3D-printdraad (filament) gemaakt van biogebaseerd polymelkzuur (PLA), gevuld met nevenstromen van koffie. De koffie geeft 3D geprinte objecten een unieke, natuurlijke look.
Het Belgische Orineo maakt onder de noemer ‘Touch of Nature’ met plantaardig hars en koffiegruis plaatmateriaal voor vloeren en meubels. Het koffiegruis geeft de materialen een luxueuze kleur en textuur. Een gemiddelde plaat bevat zo’n 30% koffiegruis. Het Duitse Kaffeeform maakt zelfs bruikbare koffietassen met koffiegruis. En designer Raul Lauri maakt er kommen en lampenkappen mee.
Voor S.Café is koffiegruis geen afval, maar een grondstof voor outdoor en sportkleding. S.Café verzamelt het koffiegruis van lokale koffiebars. Dit wordt verwerkt en toegevoegd aan polymeer tijdens de productie van de garens. Het resultaat is een sneldrogende stof die bovendien zorgt voor geurbestrijding en UV-bescherming. Dankzij verschillende internationale samenwerkingen binnen de modesector kan de stof al gevonden worden in een paar producten van bekende merken zoals Timberland, North Face en Puma.
Koffiegruis kan je onder hoge druk en temperatuur omzetten in actieve kool. Deze actieve kool kan je als tabletten toevoegen bij waterzuiveringsinstallaties. Ze blijken heel goed geschikt om zware metalen uit afvalwater te vangen én zorgen er bovendien voor dat de filters van waterzuiveringsinstallaties makkelijker te reinigen zijn. Onder meer Koffierecycling Nederland investeert in deze toepassing.
https://koffierecycleservice.nl
Koffie bevat heel wat natuurlijke mineralen en oliën die een basisproduct kunnen zijn voor cosmeticaproducten. Mister 8 en andere bedrijven maken zo bijvoorbeeld scrubs uit reststromen van de koffieproductie (zoals afgekeurde bonen, bijvoorbeeld). We Are Bee Blue maakt heerlijk geurende zeepjes van koffiedik en citrusresten.
De Lumifungi is een lamp uit mycelium. Mycelium is het netwerk van draden waarmee oesterzwammen zich voeden. De oesterzwammen van de Lumifungi zijn bovendien gekweekt op koffiegruis. Zo geeft de Lumifungi een derde leven aan deze reststroom! Lumifungi is ambachtelijk gemaakt door de reststroom letterlijk vast aan elkaar te laten groeien met de zwam. Dit groeiproces gebeurt in een mal. Na het groeiproces en het ontmallen, wordt de lamp gedroogd en is hij klaar voor gebruik.
Poor man’s coffee of koffiebes-thee wordt cascara ook wel genoemd. Het is een infusie van de gedroogde schilletjes en vruchtvlees van de koffiebes. De koffiebes is de vrucht die rond de koffiebonen zit en die weinig hoogwaardige toepassingen heeft. Cascara smaakt zoet en fruitig. Lange tijd werd cascara vooral gedronken in landen waar koffie vandaan komt. Enkele jaren geleden werd het hip in Amerika en Engeland en nu ook in Europa. Cascara bevat nog een behoorlijk aandeel cafeïne, in de Verenigde Staten wordt het dan ook vaak Mother Nature’s Red Bull genoemd.
De koffiebes is de vrucht die rond de koffiebonen zit en die tot nu toe weinig hoogwaardige toepassingen had. De bessen worden soms in rivieren gedumpt of massaal op hopen gestort om te laten rotten. Sinds kort werd de koffiebes echter herontdekt als basis om een glutenvrij, eiwit- en vezelrijk meel mee te maken: CoffeeFlour. Naast de ecologische en voedingswaarde-voordelen biedt de productie van CoffeeFlour koffieboeren ook nog eens een nieuwe, meer stabiele bron van inkomsten. Koffiemeel wordt binnen de EU nog beschouwd als ‘Novelty Food’ en is daardoor (nog) niet goedgekeurd voor gebruik in voedingsmiddelen.
Na het scheiden van de bonen uit de bes, moet de hoornschil rond de koffieboon nog verwijderd worden. Dit waardevolle
restproduct krijgt bij het Australische bedrijf Huskee een tweede leven in de Huskee cup. De cup is niet zozeer een
koffiekop, maar eerder een herbruikbare beker die wegwerpbekers kan vervangen. Met het HuskeeSwap programma bouwt Huskee aan een deelsysteem voor zijn koffiebekers. Leden kunnen hun gebruikte beker in aangesloten koffiezaken inleveren in ruil voor een propere (gevulde) beker. De ingeleverde bekers worden gewassen en gaan opnieuw in roulatie.
De aroma’s zijn de essentie van koffie. En die aroma’s staan of vallen met de versheid. En wat is er verser (en verpakkingsvrijer dan single-serve capsules of pads) dan een ter plekke gemalen koffie. Maar thuis is zoiets niet voor iedereen haalbaar: een espressomachine die ook bonen maalt, is best duur. Het Nederlandse Bundles en
Moyee koffie komen daarom op de proppen met een koffie-abonnement. Je hoeft geen machine meer te kopen, maar betaalt 35 cent per kopje koffie en krijgt daarvoor een machine thuis en telkens een verse lading bonen in de brievenbus.
De koffiemachine blijft eigendom van Moyee en wordt onderhouden en hersteld door de producent. Daardoor hebben ze er alle belang bij om degelijke machines te leveren. En dringen ze de afvalberg van snel afgedankte minderwaardige toestellen terug. Een andere extra: Moyee koffie is Fairchain koffie. Dat gaat nog verder dan Fairtrade. De boeren krijgen niet alleen een betere prijs voor hun bonen, de bonen worden ook in het land van herkomst gebrand. De koffieproductie levert immers meer winst en waarde op dan louter de kweek. Door de koffie te branden in de herkomstlanden blijft zo 50% van de waarde van een kopje koffie daar, in plaats van de huidige 15% (waarvan slechts 2% winst).