Ga verspilling tegen en bevorder bewust consumeren: inspireer met kennis en goede praktijken, stimuleer duurzaam koopgedrag, breng huur- en deelinitiatieven voor het voetlicht.
Wat is consuminderen?
Wat is consuminderen?
In de circulaire economie produceren we niet alleen anders; ook de manier waarop we consumeren verandert. We gaan van recht naar rond. Weg van de lineaire economie die draait rond ontginnen, produceren, consumeren en afdanken. Daartoe moet je als gemeente je werkterrein uitbreiden naar initiatieven die consuminderen ondersteunen.
Wat dat inhoudt? Beter consumeren door minder nieuw te kopen, spullen te herstellen en delen. Het scheelt in de portemonnee en is beter voor het milieu. Mooi meegenomen: huur- en herstelinitiatieven en verpakkingsvrij winkelen kunnen de lokale economie een duwtje in de rug geven.
Hoe kan je hier als lokaal bestuur op inzetten?
Deelsystemen
Maak van delen het nieuwe kopen. Hoe meer spullen worden gedeeld, hoe minder er worden aangeschaft. Er zijn platforms om alledaagse producten en gereedschappen uit te lenen tussen buurtgenoten. En ook voor auto’s, fietsen en steps zijn deelsystemen al ingeburgerd. Overweeg eventueel om gemeentelijke werkruimtes open te stellen of materiaal van de groendienst uit te lenen. Neem een voorbeeld aan het initiatief Deeldepot Boechout, opgenomen in het klimaatplan van de gemeente. Meer over hoe je als lokaal bestuur huren en delen kan ondersteunen vind je hier.
Herstel en reparatie
In plaats van kapotte apparaten te recycleren, kun je ze beter herstellen zodat ze langer in gebruik blijven. Repaircafés zijn hiervoor de geknipte plaats. Er is materiaal aanwezig om elektrische apparaten, meubels, kleding ... te herstellen. Mooi meegenomen: ze zijn laagdrempelig en goed voor het gemeenschapsgevoel. Een mooi voorbeeld: de repaircafés die IVAGO organiseert in het Gentse. Ook in jouw gemeente inzetten op de herstel- en deeleconomie? Check deze informatie.
Lokale productie, ambachten en nieuwe makers
Bewuster consumeren leidt tot meer aandacht voor ambachten en lokale makers. Kwaliteit, vakmanschap en een verhaal zorgen voor een concurrentieel voordeel ten aanzien van wegwerpproducten zonder ziel. Als lokaal bestuur kun je via samenwerkingen met lokale partners ook bijdragen aan duurzame verandering. Je vermijdt transport, steunt de lokale economie en zorgt voor jobs.
Bewuste omgang met spullen
Als consumenten zich betrokken voelen bij de producten en materialen die ze dagelijks gebruiken, gaan ze er bewuster mee om. Ook dat helpt om de levensduur te verlengen. Richt er via communicatiecampagnes de aandacht op.
Hergebruik en herfabricatie
Circulariteit leidt tot lokaal verankerde ondernemersactiviteiten en jobs. Onder andere via hergebruik, herfabricatie, reparatie en omgekeerde logistiek: gebruikte goederen inzamelen om ze te recycleren of een tweede leven te geven. En vergeet de rol van de kringloopcentra niet. Die werken nauw samen met lokale besturen (steden, gemeenten en/of afvalintercommunales) en gaan hand in hand met sociale tewerkstelling. Door een ambitieus en volgehouden beleid is er in Vlaanderen een gebiedsdekkend en succesvol netwerk van kringloopcentra.
Waarom
Als gemeente sta je voor een resem uitdagingen. Van klimaat, energie en voedselzekerheid tot wonen, samenleven en biodiversiteit. Een complexe realiteit die vraagt om doordachte keuzes. Zoals kiezen voor circulaire principes.
Nee, de circulaire economie is geen wondermiddel. Ja, de invulling ervan verschilt per gemeente. Toch is één ding zeker: circulariteit is een katalysator voor een leefbare gemeente. Met voordelen op ecologisch, economisch en sociaal vlak. Consuminderen en bewust consumeren ondersteunt de omslag naar een lokaal circulair beleid.
