De textielindustrie kampt met een toenemend afvalprobleem met aanzienlijke negatieve milieueffecten. Eén aspect van dit afvalprobleem is de vernietiging van onverkochte of teruggestuurde textielproducten door fabrikanten en verkopers. Zowel de Europese Unie als enkele van haar nationale lidstaten nemen of overwegen regelgevende initiatieven om deze vernietiging te stoppen en, meer algemeen, de circulariteit van textiel te verbeteren.
Een eerste doel van dit onderzoeksrapport is om de (mogelijke) beleidsmaatregelen tegen productvernietiging in kaart te brengen en een passend antwoord op het Vlaamse beleidsniveau voor te stellen. Hiertoe analyseert het onderzoeksrapport de huidige regelgevende initiatieven op het niveau van de Europese Unie en in de meeste landen die aan België grenzen (Frankrijk, Duitsland en Nederland). In deze analyse worden de voor- en nadelen van deze initiatieven afgewogen, voortbouwend op eerder onderzoek van Roberts et al. Een tweede doel van dit rapport is om de doeltreffendheid van beleidsmaatregelen in termen van handhaving te beoordelen. Door de handhavingsmechanismen en -praktijken te evalueren die zijn gekoppeld aan verschillende beleidsmaatregelen, heeft het onderzoeksrapport tot doel om hun effectiviteit bij het bereiken van hun beoogde doelen te bepalen. De beleidsaanbevelingen zijn eveneens bedoeld om de handhaving te verbeteren.
De analyse legt vier rode draden doorheen de buitenlandse en supranationale initiatieven bloot. De meeste maatregelen zijn gericht op de economische operatoren in de waardeketen van textielproducten, in het bijzonder producenten. Het onderzoeksrapport stelt voor om ook maatregelen gericht op consumenten op te nemen. Door de sterktes van de bestudeerde initiatieven samen te leggen, kan een alomvattend kader om de circulariteit van textielproducten te verhogen worden geschetst. Uit de analyse volgt ook dat er twee aandachtspunten inzake handhaving zijn: de fragmentering van de interne markt en het mondiale en online karakter van de waardeketen van – in het bijzonder – consumententextiel. Het beleidskader introduceren op het niveau van de Europese Unie zou kunnen helpen om die pijnpunten te verzachten. De beleidsaanbevelingen ten aanzien van het Vlaamse beleidsniveau op basis van de analyse kunnen als volgt worden samengevat.
