De circulaire economie is één van de strategische ontwikkelingsprioriteiten van Slovenië. Het thema werd opgenomen in de nationale visiedocumenten zoals Visie Slovenië 2050, de Sloveense ontwikkeling Strategie 2030 en in de Sloveense strategie voor slimme specialisatie. Het belangrijkste doel is daarbij een betere levenskwaliteit voor iedereen. De roadmap towards the circular economy in Slovenia is een gids om naar een circulaire Slovenië toe te werken, met specifieke aandacht voor bedrijven, de overheid en burgers.
We delen hier graag enkele praktijkvoorbeelden uit de regio Gorenjska. Daarbij valt op dat de circulaire economie wordt voortgestuwd door gepassioneerde mensen die inzetten op het vormen van sterke lokale gemeenschappen. Zo worden kringlopen gesloten op een manier die veerkrachtigheid en langdurigheid garandeert. Netwerken vormen hier een essentieel onderdeel van de circulaire transitie.
Kovačnica podjetniški inkubator in Kranj
In een voormalige school in Kranj huist een incubator en co-werkplek die de lokale ondernemersgemeenschap ondersteunt.
Ecologists without borders
Organisch afval wordt in Slovenië al sinds 2011 apart opgehaald. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen keukenafval en afval van groenonderhoud. Maar liefst 60% van de totale hoeveelheid GFT-afval wordt verwerkt via thuiscompostering. Toch blijft het erg belangrijk om in te zetten op preventie, om zo voedselverlies te vermijden. De NGO Ecologists without Borders werkt hier aan met hun Zero Waste Program. Onder het motto ‘Don’t buy what you don’t eat” organiseren ze acties voor een circulaire mindshift bij burgers. Ze richten zich ook op de zorg- en toerismesector, waar ze met data aantonen hoe groot het verlies - ook financieel- is
Second hand shop Humania in Kranj
Door tweedehands kledij te verkopen, wil deze organisatie de levensduur van textielproducten verlengen en mensen met een beperkter budget ook de kans geven om leuke kleiding aan te kopen. Naast de winkel hebben ze ook een atelier waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt gebruikt textiel verwerken tot nieuwe producten. Deze winkel werd geopend in 2021.
KRsKoleSOM deelfietsen in Kranj
In de Gorenjska regio werd een fietsnetwerk opgericht voor deelfietsen en e-bikes. Zo wordt het mogelijk op in één gemeente een fiets te ontlenen en deze in een andere deelnemende gemeente terug achter te laten
Alpine Zero Waste Resort in Ribno
Dit resort werd in 2018 het eerste gecertificeerde Zero Waste hotel van Europa. Om afval zo veel mogelijk te vermijden en gescheiden in te zamelen, wordt er ingezet op sensibilisering van gasten en personeel. Daarnaast kiezen de eigenaars voor lokale leveranciers en gebruik van natuurlijke, lokale materialen en stimuleren ze op groene mobiliteit.
Bled Vocational College for Hospitality, Wellness and Tourism
Deze hogeschool werkt nauw samen met de lokale tourismesector. Om hun studenten op te leiden, maar ook om reële circulaire uitdagingen in kaart te brengen voor onderzoeks- en innovatietrajecten. Zo bereidden de studenten een zero waste lunch als praktijktest, waarbij ook de economische impact van de gebruikte oplossingen voor voedselverlies werd becijferd. De school wil in de toekomst graag als neutrale partij een CE hub oprichten. Duurzaamheid is volgens hen onontbeerlijk om de toerismesector te laten groeien met respect voor de natuurlijke en culturele rijkdom van Slovenië
Garden of flavours and experiences in Zgorinje Gorje
Mateja Reš, een succesvolle auteur van kookboeken, levert nu haar oogst aan lokale restaurants en biedt belevingen aan voor toeristen. Op deze educatieve, biologische boerderij worden diverse gewassen geteeld om zo veerkrachtiger te zijn bij tegenslagen. Het blijkt niet altijd eenvoudig om op deze manier te werken en terwijl de voedsel- en landbouwwetgeving ter respecteren. Ook Mateja gelooft in lokale verbondenheid en gezond verstand - eerder dan in strikte regelgeving - om de transitie in de praktijk te brengen
Met dank aan Loes Vandecasteele en Julie Poppe van Stad Mechelen die Vlaanderen Circulair uitnodigden als stakeholder bij de Interregionale meeting van het Interreg Europe project CITISYSTEM in Kranj, Slovenië in november 2024. Ook veel dank aan Helena Cvenkel, Matjaz Bercon en alle lokale circulaire doeners voor de hartelijke ontvangst.